Sáng ngày 15/6/2021, hơn 13.000 thí sinh thành phố Đà Nẵng đã làm bài thi môn Ngữ văn - môn thi đầu tiên trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2021-2022. Môn Ngữ văn có thời gian làm bài 120 phút. Các thí sinh bắt đầu làm bài lúc 8h.
Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn TP Đà Nẵng năm 2021:
| SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG | KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn thi: NGỮ VĂN |
| ĐỀ CHÍNH THỨC | Thời gian làm bài: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) |
Câu 1 (2,0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
Bài học đầu tiên
Mỗi người trong số 7 anh em chúng tôi đều đã từng làm việc trong cửa hàng nhỏ của cha trên vùng thảo nguyên phía bắc tiểu bang Dakota. [...]
Một buổi chiều ngay trước lễ Giáng sinh năm tôi học lớp 8, một cậu bé, khoảng 5 hay 6 tuổi bước vào cửa hàng trong bộ áo khoác tả tơi, tay áo rách nát dơ bẩn, đầu tóc rối bù, đôi giày mòn vẹt kéo lê. Tôi trong nó rất nghèo, nghèo đến nỗi không thể mua được bất cứ thứ gì trong cửa hàng này. Nó rụt rè nhìn quanh gian đồ chơi, cầm lên ngắm nghía rồi đặt chúng vào chỗ cũ.
Đúng lúc đó cha tôi xuất hiện, ông tiến đến gần thằng bé. Đôi mắt xanh ánh màu thép mỉm cười và hỏi thẳng bé xem nó cần gì. Thì ra, nó muốn mua một món quà Giáng sinh cho anh trai. Cha tôi bảo:
- Cháu cứ xem cho thỏa thích, cần gì thì cứ nói, bác sẽ lấy cho. (Tôi rất ngạc nhiên khi ông trân trọng nó như một người lớn).
- Món này giá bao nhiêu ạ? Thằng bé hỏi sau khi chọn chiếc máy bay.
- Thế cháu có bao nhiêu nào?
Thằng bé chìa ra một nắm tiền nhăn nhúm... 27 cents.
- Bấy nhiêu đó đủ đấy, - cha tôi mỉm cười nói. Cháu có thể mang món quà về.
Tôi lặng ngắm thằng bé trong lúc đang gói món hàng lại. Đối với tôi, giờ đây, nó không còn là thẳng bé rách rưới, tóc tai bù xù với đôi giày mòn vẹt kéo lê. Đó là một cậu bé hết sức rạng rỡ ôm món quà mà cậu nâng niu như báu vật. Tôi nghĩ về cha tôi và niềm vui sướng tột độ của cậu bé. Tôi hiểu ra một điều gì đó. Chiếc máy bay thực sự đáng giá 38 đô la.
(Nhiều tác giả, Những câu chuyện về lòng yêu thương, NXB Trẻ, 2002)
a) Lời dẫn: “Cháu cứ xem cho thỏa thích, cần gì thì cứ nói, bác sẽ lấy cho.” là lời dẫn trực tiếp hay lởi dẫn gián tiếp? (0,5 điểm)
b) Xác định khởi ngữ trong câu: “Đối với tôi, giờ đây, nó không còn là thằng bé rách rưới, tóc tai bù xù với đôi giày mòn vẹt kéo lê.”. (0,5 điểm)
c) Theo em, vì sao cậu bé “vui sướng tột độ” khi mua được món quà Giáng sinh cho anh trai? (0.5 điểm)
d) Qua câu chuyện, em có nhận xét gì về nhân vật người cha? (0,5 điểm)
Câu 2. (3,0 điểm)
Viết một đoạn văn hoặc bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của sự tế nhị khi giúp đỡ người khác.
Câu 3. (5,0 điểm)
Phân tích một trong ba đoạn thơ sau để thấy được vẻ đẹp của con người Việt Nam:
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
(Huy Cận, Đoàn thuyền đánh cá, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Ðã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
(Phạm Tiến Duật, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
(Y Phương, Nói với con, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020)
-----HẾT-----
Sau đây là đáp án tham khảo đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn TP Đà Nẵng năm 2021:
